Νόμος ΒΡΟΥΤΣΗ: Γνωμάτευση από τον Νομικό μας Σύμβουλο

“ΕΚ ΠΛΑΓΙΑΣ ΟΔΟΥ” ΔΙΠΛΕΣ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΣΤΟΝ ΛΕΠΕΤΕ

Με πλήθος αντισυνταγματικών διατάξεων και διαδικασιών ψήφισης, αλλά και εφαρμογής αυτών, συνεχίζεται η προσπάθεια να μειωθούν στο έπακρο οι επικουρήσεις που κατέβαλε μέχρι τις 31.12.2018 ο Λ.Ε.Π.Ε.Τ.Ε στους συνταξιούχους της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Αναδρομικές εφαρμογές νόμων, πλημμελής τρόπος επανυπολογισμού των επικουρήσεων, καθώς και διπλές κρυφές μειώσεις, αποτελούν τις επίμαχες διατάξεις, που μειώνουν τις - οφειλόμενες από τον e-ΕΦΚΑ πλέον - επικουρήσεις μέχρι και 75%!

Ας αναλύσουμε, όμως, τι ακριβώς έχει συμβεί από τον Ιούνιο του 2019 με την ψήφιση του Ν.4618/2019 (νόμος Πετρόπουλου) μέχρι και τον Ν. 4680/2020 (τροπολογία Βρούτση), τουλάχιστον ως προς τις βασικές για τους συνταξιούχους της ΕΤΕ διατάξεις.

Χρονική εξέλιξη της σχετικής νομοθεσίας.

1.   Ν.4618/2019 αρθ.24

Αρχικά στο άρθρο 24 του Ν.4618/2019 προβλέφθηκε αφενός η υποχρέωση του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. να καταβάλλει στους συνταξιούχους της Εθνικής Τράπεζας την μηνιαία επικουρική παροχή του Λογαριασμού Επικούρησης Προσωπικού Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος (ΛΕΠΕΤΕ) και του Ειδικού Λογαριασμού Επικούρησης Προσωπικού Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Πρώην Προσωπικού Εθνικής Ακινήτων Α.Ε. (ΕΛΕΠΕΤΕ Π.Π.ΕΘΝΑΚ), αφετέρου ορίστηκε ότι το ποσό των επικουρήσεων θα επαναϋπολογιστεί σύμφωνα με νέο μαθηματικό τύπο. Περαιτέρω, στην παράγραφο 3 του ιδίου άρθρου ορίσθηκε ότι στους συνταξιούχους-δικαιούχους του ΛΕΠΕΤΕ και του ΕΛΕΠΕΤΕ Π.Π.ΕΘΝΑΚ, η ΕΤΕ καταβάλλει τις συνταξιοδοτικές παροχές του έτους 2018 στο ύψος που προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου της παραγράφου 1 και αφού συμψηφιστούν τυχόν καταβληθείσες παροχές από το ΛΕΠΕΤΕ και τον ΕΛΕΠΕΤΕ Π.Π.ΕΘΝΑΚ για το έτος αυτό με την καταβολή να ενεργείται κατά το 1/5 του συνολικού ποσού έως την 31.8.2019 και το υπόλοιπο τμηματικά και πάντως το αργότερο την 31.12.2020, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό στους συνταξιούχους μια ψευδαίσθηση εξασφάλισης απέναντι στην μονομερή και αυθαίρετη διακοπή της επικούρησης από πλευράς  Εθνικής Τράπεζας.

2. Ν.4680/2020

Τον Μάρτιο του 2020, με το άρθρο 63 του Ν.4680/2020 τροποποιήθηκε στον μεγαλύτερο μέρος του το άρθρο 24. του Ν.4618/2019. Η σημασία των τροποποιήσεων είναι τεράστια, με αρνητικές για τους συνταξιούχους της Εθνικής Τράπεζας αλλαγές και ζητήματα, καθώς :

A) ορίζεται πλέον ρητώς η υπαγωγή των εν λόγω συνταξιούχων στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-Ε.Φ.Κ.Α. και μάλιστα αναδρομικά από 01.01.2019 με αποτέλεσμα να καθίστανται αυτοί συνταξιούχοι με την στενή έννοια, δεδομένου ότι πλέον θα λαμβάνουν επικούρηση πρωτογενώς από ασφαλιστικό φορέα υπαγόμενο στον e-Ε.Φ.Κ.Α, και όχι από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία αποτελεί νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου,

B) καταργείται η διάταξη της παρ.3 του αρ.24 που όριζε ρητώς την υποχρέωση της ΕΤΕ για την καταβολή των αναδρομικών επικουρήσεων του έτους 2018 και ορίσθηκε νέος τρόπος επανυπολογισμού των τέως επικουρήσεων και νυν επικουρικών συντάξεων.

Γ) Η μεγαλύτερη όμως σημασία βρίσκεται στο άρθρο 65 του Ν. 4680/2020, στο οποίο ορίζεται ρητώς ότι η ισχύς του αρχίζει αναδρομικά από τις 13.01.2019 εν αντιθέσει με το άρθρο 63, το οποίο ρητώς ορίζει ότι η τροποποίηση του άρθρου 24 Ν. 4618/2019 θα ισχύει από την δημοσίευσή του, δηλαδή από τις 20.03.2020. Κατά συνέπεια όλες οι τροποποιούμενες στο Ν.4618/2019 διατάξεις, τροποποιούνται αναδρομικώς από τις 13.01.2019 πλην του άρθρου 24, το οποίο αναφέρεται στα επίμαχα θέματα του ΛΕΠΕΤΕ!!

Με αυτές τις προϋποθέσεις, τυχόν επανυπολογισμός των επικουρήσεων που πραγματοποιήθηκε βάσει των διατάξεων του Ν.4018/2019 πριν την αναλυθείσα τροποποίησή του, τυγχάνει αντισυνταγματικός και εκ του λόγου αυτού πρέπει να ακυρωθεί. Μάλιστα, στην παρ.5 του αρθ.24 Ν.4018/2019 μετά την τροποποίησή του, ορίζεται ότι εάν το καταβλητέο κατά τις 31.12.2019 ποσό συντάξεων είναι μεγαλύτερο εκείνου που προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό αυτών, σύμφωνα με την παράγραφο 2, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στους δικαιούχους ως προσωπική διαφορά, μέχρι τις 31.12.2024 και από 1.1.2025 και εφεξής οι συντάξεις καταβάλλονται στο ποσό που διαμορφώνεται βάσει της παραγράφου 2 του παρόντος.

Εδώ όμως δημιουργείται μία σημαντική αντίφαση αφού ο μοναδικός επανυπολογισμός που θεωρείται νόμιμος και συνταγματικός είναι αυτός της παρ.2 αρθ.63 Ν.4680/2020 που όπως προαναφέραμε, προβλέπεται στο αρθ. 65 του ιδίου νόμου, να επιβληθεί αναδρομικά από 13.01.2019 και ως εκ τούτου δεν δύναται να υπολογισθεί και να επιβληθεί εις διπλούν (από 2018 έως 31.12.2019 και ξανά από 01.01.2020 και μετά) όπως μέχρι σήμερα συμβαίνει από το τέως Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. και νύν e-Ε.Φ.Κ.Α. σε μια κρυφή προσπάθεια για διπλό κούρεμα στις επικουρήσεις μετά το 2024!!

Δ) Τέλος, με την αναδρομική ισχύ του Ν.4680/2020 καταργήθηκε και η υποχρέωση της ΕΤΕ να καταβάλει τις οφειλόμενες για το έτος 2018 επικουρήσεις με την διάταξη να αντικαθίσταται από την νέα παρ.4 στην οποία ορίζεται πλέον ότι η επικουρική σύνταξη, ως καθορίζεται με τις παραγράφους 2 και 5, καταβάλλεται στους μεν συνταξιούχους του ΛΕΠΕΤΕ από 1.3.2018, στους δε συνταξιούχους του ΕΛΕΠΕΤΕ-Π.Π.ΕΘΝΑΚ από 1.8.2018. Ποσά συντάξεων που έχουν ήδη καταβληθεί κατ’ εφαρμογή του άρθρου 24 του ν. 4618/2019, ως ίσχυε πριν την αντικατάστασή του με το παρόν, εξαντλούν την υποχρέωση του ΕΤΕΑΕΠ για το χρονικό διάστημα για το οποίο έχουν καταβληθεί.

Η εν λόγω διάταξη στερεί πλέον από την ΕΤΕ την παθητική νομιμοποίηση για την απέναντί της δικαστική διεκδίκηση των αναδρομικών επικουρήσεων, μεταφέροντας την αντίστοιχη υποχρέωση αναδρομικά στον e-Ε.Φ.Κ.Α. με αποτέλεσμα την μετατροπή της έννομης σχέσης σε δημοσίου δικαίου, υπαγόμενης πλέον στα Διοικητικά και όχι στα Πολιτικά Δικαστήρια.

Τα παραπάνω νομοθετήματα, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο αυτά ψηφίζονται και εφαρμόζονται, πρέπει να προβληματίσουν του συνταξιούχους της ΕΤΕ, καθώς η παροχή της εγγυημένης επικούρησης, η οποία αποτέλεσε τον βασικό λόγο της κρατικής επέμβασης στην μεταξύ συνταξιούχων και Εθνικής Τράπεζας, τέως ιδιωτικής διαφοράς, βρίσκοντας αφορμή στην μονομερή παύση πληρωμών της ΕΤΕ, δείχνει να περιορίζεται σε “εγγυημένη παροχή εξευτελιστικών” για τους συνταξιούχους ποσών αναλογιζόμενοι τις αντίστοιχες καταβαλλόμενες από τους τελευταίους ασφαλιστικές εισφορές.

Στράτος Π. Μαρκέτος

Δικηγόρος Αθηνών